Gruczoły zapachowe u saren

Fot: kasiulka73.flog.pl

Gruczoły zapachowe saren występują w pięciu miejscach:

Gruczoły szczoteczkowe (piętowe) znajdujące się na zewnętrznej stronie tylnych cewek poniżej stawu skokowego.

Pomiędzy racicami tylnych cewek dodatkowe gruczoły zapachowe (gruczoły międzyraciczne), które, podobnie jak te pierwsze, służą do znakowania przebytej przez sarnę drogi oraz komunikacji międzygatunkowej.

W okresie rui uaktywniają się u kozłów gruczoły napletkowe, u kóz gruczoły sromowe.

Wiosną i latem dzięki wydzielinie gruczołów czołowych mieszczących się między pniami oraz gruczołów policzkowych samce zaznaczają swoje terytoria na krzakach i gałęziach.

Korzystanie z naganki podczas polowania

Zasady opisane są w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z 23 marca 2005 roku w sprawie szczegółowych warunków wykonywania polowań i znakowania tuszy.

Naganka to jeden naganiacz lub grupa naganiaczy współpracujących ze sobą. Naganiacz – uczestnik polowania, którego zadaniem jest naganianie zwierzyny.

Polowanie naganką może odbywać się w okresie od 1 października (jeżeli wcześniej dni wolne to od tych dni) do 31 stycznia. Ograniczenie to nie dotyczy polowań na ptactwo łowne, na drapieżniki oraz poszukiwania postrzałka (można korzystać z pomocy naganiacza) z psem na otoku – wówczas w okresie polowań.

Na polowaniu zbiorowym

  • Nie wolno strzelać do zwierzyny w miocie, jeżeli naganka znajduje się od myśliwego w odległości mniejszej niż 150 metrów w terenie otwartym i nie mniejszej niż 100 metrów w terenie leśnym.
  • Wolno strzelać do ptactwa w locie w kierunku naganki, jeżeli strzał oddawany jest w górę, pod kątem nie mniejszym niż 60 stopni, a na linii strzału nie ma gałęzi lub innych przeszkód.

Na polowaniu zbiorowym prowadzący polowanie sporządza listę naganiaczy, dokonuje odprawy naganki, informuje o warunkach polowania, a w szczególności o obowiązkach i sposobach zachowania się na polowaniu. Osoby z naganki należy otoczyć opieką, w a czasie polowania sprawdzać ich obecność.

Prowadzący polowanie zaopatruje naganiaczy w odpowiednią odzież zapewniającą dobrą ich widoczność.

Podczas odprawy naganka staje po lewej stronie prowadzącego polowanie, czyli prawej stronie myśliwych

Podczas polowania indywidualnego również można korzystać z pomocy naganiacza, ale wyłącznie, jak wspomniano powyżej, gdy poluje się na drapieżniki przy stogach i norach oraz polując na ptactwo.

Są specjalne sygnały dźwiękowe dla naganiaczy, np. ruszenie naganki.

Jeżeli myśliwy spełnia rolę naganki to ma bezwarunkowy zakaz oddawania strzału, a broń musi mieć rozładowaną

Jeżeli nagankę stanowi wyłącznie jeden lub dwóch myśliwych korzystających z psów, prowadzący polowanie może zezwolić jednemu lub obu oddać strzał w trakcie pędzenia ale wyłącznie do dzików.

Naganka uczestniczy też w pokocie.

Nagankę wykorzystuje się także podczas inwentaryzacji zwierzyny – np. przy metodzie próbnych pędzeń.

Tropienie

Trop to ślady nóg zwierząt łownych pozostawione w podłożu, czyli miękkim gruncie, śniegu, piasku, błocie.

Ślad to każdy trop lub inna rzecz świadcząca o przejściu zwierzyny.

Zwierzyna płowa i czarna zostawiają tropy racic, zwierzyna drobna trop łap. Pojedynczy odcisk w tropie nazywany jest pieczęcią.

Z tropu wyczytać można m.in.:

  • Jaki gatunek
  • Wiek, czasem płeć (np. u saren)
  • Ilość zwierzyny
  • Przybliżoną wielkość – głębokość tropu daje wskazówkę co do masy
  • Gdzie zwierzyna zalega
  • Trasy poruszania się
  • Czy nory są zamieszkałe i warto planować zasiadkę
  • Czy zwierzyna ciągnie (porusza się wolno), czy jest w tropie gonnym (biegnie)
  • Pozwalają odnaleźć postrzałka
  • Przydają się do inwentaryzacji zwierzyny
  • Wykorzystywane są do szacowania szkód łowieckich (rozpoznania czy przypadkiem to nie krowa weszła w szkodę)
  • Do znajdowania zrzutów poroża.

Tropy to nie tylko pieczęci, to też tropy górne – połamane gałęzie, poobgryzana lub powycierana kora drzew, to także odchody zwierząt

Każde zwierze ma specyficzny trop.

Przykładowo łosie poruszają się tzw. skroczem – jednoczesnym przestawianiem prawych i lewych badyli. U danieli nie ma odcisku szpil, nawet w tropie gonnym. W tropie byków jeleni można zaobserwować przestęp lub niedostęp. Przestęp – odciski tylnych racic są widoczne przed odciskami przednich. Niedostęp – odciski tylnych racic nigdy nie dotykają przednich. Taki trop pozostawiają stare byki, którym coraz trudniej jest przestawiać badyle. U saren szpile widoczne są tylko w tropie gonnym. Jeżeli nie są widoczne oznacza to, że sarna ciągnie.

Tropy służą do inwentaryzacji zwierzyny na danym terenie. Dany region obchodzi się po drogach lub liniach oddziałowych i ustala, czy zwierzyna przeszła dalej. Brak tropów wyjściowych oznacza, że ciągle przebywa w danym rejonie (ostępie). Ustalenie miejsc zalegania zwierzyny pozwala dobrze pokierować nagonką i rozstawić linię myśliwych.

Trop ciepły, świeży – trop, który zwierz niedawno zostawił.

Trop sfarbowany, krwawy – trop postrzelonego zwierza ze śladami krwi.

Trop sztuczny – trop stosowany na konkursach psów myśliwskich w celu sprawdzenia pracy psa na tropie postrzałka.

Trop zimny – trop zwietrzały, dawny.

Prawa i obowiązki myśliwego na polowaniu zbiorowym

Prawa

  • Brać udział w polowaniu.
  • Oczekiwać od prowadzącego polowanie, polowania prowadzonego zgodnie z przepisami prawa, etyki i tradycji łowieckiej.
  • Strzelać do zwierzyny na zasadach zgodnych z prawem.
  • Wycofać się z polowania.
  • Oczekiwać pomocy podczas dochodzenia postrzałka.
  • Zabrać ze sobą psa na stanowisko – po uzyskaniu zgody prowadzącego polowanie.
  • Używać psa do dochodzenia postrzałka.
  • Wziąć udział w polowaniu pomimo spóźnienia się.

Obowiązki

  • Przestrzegać przepisów prawa łowieckiego, prawa o broni i rozporządzenia dotyczącego warunków wykonywania polowania.
  • Podporządkować się zaleceniom prowadzącego polowanie.
  • Dochodzenia i dostrzelenia postrzałka.
  • Udzielenia pomocy uczestnikowi polowania w razie nagłej konieczności lub wypadku.
  • Przestrzegać zasad bezpieczeństwa.
  • Przestrzegać zasad etyki i tradycji łowieckiej.
  • Posiadać przy sobie niezbędne dokumenty.