Kategoria: Ptaki

Powszechna niemal w całej Europie, liczebnością dorównuje Krzyżówce. W Polsce występuje na terenie całego kraju z wyjątkiem gór.

Lubi rozległe akweny zarówno słodkowodne jak i słonowodne, z dużą powierzchnią lustra. Wybiera raczej głębsze zbiorniki. Często osiedla się na wyspach. Czernica żyje gromadnie. Należy do kaczek nurkujących – grążyc.

Warunkiem koniecznym do osiedlania się tej kaczki są bezpieczne miejsca lęgowe.

Długość do 45 cm, rozpiętość skrzydeł 70 cm, waga około 1 kg.

Samiec w szacie godowej dwubarwny, kontrastowy. Brzuch, boki i lusterka białe. Reszta czarne. Z tyłu głowy kaczorowi wyrastają długie, odstające, czarne pióra, tworząc charakterystyczny długi czubek. W szacie spoczynkowej (od lipca do października) upierzenie ma bardziej stonowane, podobne do kaczki.

Dziób popielaty z lekkim niebieskim połyskiem, paznokieć czarny.  Oczy żółte.

Toki i dobór par odbywa się zazwyczaj w miejscach zimowania, ale mogą być kontynuowane w miejscach lęgowych (od marca do maja). Gniazdowanie rozpoczyna się na przełomie maja i czerwca. Gniazda zakładane są wśród roślinności brzegowej, często na pływających kępach roślinnych. Samica składa 8 – 11 jaj i wysiaduje je ok. 25 dni.

Pisklęta są zagniazdownikami i wkrótce po wykluciu kaczka przenosi je na wodę. Ciężar wychowania spoczywa na samicy, kaczor w tym czasie chowa się i zmienia upierzenie. Młode latają po około 7 tygodniach.

Nurkują po pokarm. Czasem bardzo głęboko, nawet do około 7 metrów. Ich dietę stanowią mięczaki, skorupiaki, owady wodne i ich larwy. Gdy nie mogą zdobyć mięsa mogą przejść na pokarm roślinny.

Na zimowiska odlatują od września do grudnia, choć często w ostatnich latach zimują na brzegach Bałtyku.

Polowanie

Na ciągach, zlotach oraz na sadach. Używa się bałwanków lub krykuchy. Dobrze jest mieć aportera. Nie należy strzelać do kucharki.

Broń gładkolufowa – śrut o średnicy 3 mm (nr 4)

Strzelone kaczki dobrze jest szybko wykulkować i przenosić w trokach.

Okresy polowań:

• Od 15 sierpnia do 21 grudnia

Fot: ptakipolskie.blox.pl

W Polsce jest ptakiem lęgowym, którego można spotkać na terenie całego kraju. Lubi głębokie akweny z porośniętymi brzegami i szerokim lustrem wody.  Tam mogą spokojnie odpoczywać mając szerokie pole obserwacji.

Należy do grążyc – kaczek nurkujących, które mogą żerować na głębokości nawet kilku metrów pod wodą.

Długość 50 cm, rozpiętość skrzydeł do 80 cm, masa 1,1 kg. Kaczka jest nieznacznie mniejsza od kaczora.

Samiec w szacie godowej ma charakterystyczne trójkolorowe ubarwienie Głowa i częściowo szyja są rdzawo kasztanowe, stąd też potoczne określenia tych kaczek: Kaczka Rdzawogłowa, Czerwonoszyja, Kasztanowata.

Dziób u nasady i w okolicach paznokcia czarny, jego środek jasnoszary.

Ubarwienie samicy jest stonowane, w różnych odcieniach szarości i brązu z delikatnymi, białymi plamkami. Podbrzusze ma jasnopopielate, a dziób czarny.

Cechami charakterystycznymi kaczki, poza ubarwieniem głowy, jest także:

• Brak wyraźnego lusterka.
• Popielaty grzbiet i brzuch, bez zauważalnego prążkowania.
• Czerwona tęczówka.

Z miejsc zimowania przylatują w marcu lub w kwietniu. Gniazdowanie rozpoczyna się na przełomie kwietnia i maja.

Fot: fotoptaki.art.pl

Gniazda budują w wodzie lub na ziemi blisko brzegu. Mogą to być schronienia pływające, na kopczykach z roślin wodnych. Są dobrze ukryte. Gniazda wyściełane są gęstym puchem. Kaczka składa w nim 8 – 12 jaj, które wysiaduje 24 – 25 dni. W tym czasie kaczor przebywa w pobliżu i strzeże kaczki. Jeżeli z jakichś przyczyn kaczki utracą lęg starają się wyprowadzić następny.

Samce pierzą się w czerwcu, a samice po odchowaniu młodych. Trwa to 3 – 4 tygodnie, gdy ptaki nie są zdolne do lotu.

Odżywiają się roślinnością wodną, bulwami, ale także mięczakami i małymi rybami, nie gardzą owadami, skorupiakami i niewielkimi płazami. Mogą nurkować w poszukiwaniu żeru. Pod wodą chowają się w czasie zagrożenia.

Polowanie

Na ciągach, zlotach oraz na sadach. Używa się bałwanków lub krykuchy. Dobrze jest mieć aportera.

Broń gładkolufowa – śrut o średnicy 3 mm (nr 4)

Strzelone kaczki dobrze jest szybko wykulkować i przenosić w trokach.

Okresy polowań:

• Od 15 sierpnia do 21 grudnia

W Polsce to jedyny lęgowy gatunek gęsi.

Występuje najliczniej na terenach zachodniej i północno – wschodniej części kraju. To gatunek wędrowny, ale w Polsce i wyprowadza lęgi, i zimuje na zachodzie kraju.

Biotop – jeziora z trzcinami w strefie brzegowej, rozlewiska, podmokłe łąki, zarośnięte ujścia, rozwidlenia i porośnięte doliny rzek, stawy hodowlane i tereny bagienne.

To największe ptaki łowne. Długość do 90 cm, rozpiętość skrzydeł do 180 cm, masa do 4 kg. U tego gatunku nie występuje dymorfizm płciowy.

Upierzenie na grzbiecie ma ciemnoszare z jaśniejszymi poprzecznymi prążkami. Pokrywy skrzydeł, piersi i części podbrzusza jasnoszare. Na piersi i na bokach poprzeczne ciemne prążki. Część ogonowa i obrzeża lotek są białe. Pełne pierzenie ma miejsce latem, ptaki są wówczas nielotami. Wiosła ma pomarańczowe.

Po przylocie z zimowisk w marcu lub w kwietniu intensywnie żerują na polach, po czym samica zabiera się do budowy gniazda w trzcinowiskach nad jeziorami, rozlewiskami lub stawami. Gniazdo zbudowane jest na ziemi, z trzcin i gałęzi w miejscu porośniętym szuwarami, tak aby w czasie lęgów pozostać suche.

Do dobrze przygotowanego gniazda samica składa 5 – 6 jaj i wysiaduje je około 25 – 29 dni. Młode są zagniazdownikami. Po dwóch miesiącach uzyskują pełną zdolność do lotu. Z rodzicami zostają aż do jesieni. Dojrzałość płciową osiągają w trzecim roku życia.

Przyrost naturalny gęsi nie jest zbyt duży. Po pierwsze składane w marcu jaja często przemarzają. Drugą przyczyną jest przystępowanie do rozrodu niewielkiej części populacji (szacuje się, że tylko 20 – 30 proc). Wynika to z późnego dojrzewania osobników. Kolejnym, chyba największym problemem jest niszczenie lęgów przez dziki, drapieżniki i inne ptaki (np. wrony siwe). Ponadto pisklęta atakowane są przez szczupaki.

Odżywiają się miękkimi częściami roślin wodnych, kłączami, ale także źdźbłami i ziarnami zbóż.

Przeloty gęsi na zimowiska obserwujemy od września do listopada, a powroty na miejsca lęgowe w końcu lutego i na początku marca. Dzikie gęsi ciągną w szyku przypominający klin o nierównych ramionach (klucz) i w czasie lotu często gęgają. Na żerowiska przybywają gromadnie tworząc często bardzo liczne stada (tabuny).

Orientacyjny wiek gęsi możemy ustalić za pomocą tzw. Bursy Fabrycjusza. To narząd występujący u młodych ptaków do czasu uzyskania dojrzałości (potem uwstecznia się), który znajduje się na końcu części steku (kloaki).

Polowanie

Na gęsi poluje się na ciągach i przelotach (z zasiadki na trasie) oraz na żerowiskach. Prawo zezwala strzelanie do gęsi nie będących w locie.

Broń gładkolufowa, śrut nr 2-0 o średnicy 3,5 mm do 4,0 mm.

Szczególnie ważne jest dobre maskowanie myśliwego, gdyż podejrzane miejsca omijają one szerokim łukiem. Na polowania w przelocie wybiera się dni dżdżyste i pochmurne, kiedy gęsi lecą bardzo nisko.

Najlepsze efekty daje polowanie z wykorzystaniem bałwanków i za pomocą wabika. Koniecznie trzeba mieć dobrego aportera.

Okresy polowań:

• Od 1 września do 21 grudnia
• Na terenach województw: zachodniopomorskiego, lubuskiego, wielkopolskiego i dolnośląskiego od 1 września do 31 stycznia

Do siedzących na brzegu gęsi wolno strzelać.

Fot: ptakiozdobne.pl, zwierzetainformacje.pl, 

W Polsce występuje wszędzie, poza rejonami górskimi. Cyraneczka preferuje mocno porośnięte zbiorniki wodne, stawy i bagienka.

Jest najmniejszą europejską dziką kaczką. Długość ciała około 43 cm, rozpiętość skrzydeł do 65 cm, masa ciała 0,45 kg.

U kaczorów w szacie godowej głowa i część szyi mają ubarwienie kasztanowobrązowe. Od nasady dzioba poprzez oczy, aż po tył głowy ciągną się ciemnoniebieskie plamy z metalicznym połyskiem i białą obwódką. Upierzenie ciała od białego do jasnopopielatego z delikatnymi odcieniami brązu oraz licznymi czarnymi poprzecznymi prążkami i cętkami.

Lusterko u obu płci identyczne, w połowie matowe czarne lub granatowo-czerwone, w połowie zielone z intensywnym metalicznym połyskiem. Z obu stron lusterka biała smuga. Dziób jest czarny, oczy brązowe.

Upierzenie kaczki o wiele skromniejsze i stonowane, ma różne odcienie brązu z ciemniejszymi plamkami przypominającymi rybie łuski. Strona brzuszna popielata. Kaczor w upierzeniu spoczynkowym jest podobny do kaczki.

Przylatują do Polski wiosną – w marcu lub w kwietniu. Dobór partnerów następuje już na zimowisku, a gniazda zakładane są dopiero w maju. Najczęściej lokują je niedaleko wody, na ziemi, wśród traw, sitowia, gęstej roślinności, w niezbyt dużym wgłębieniu w ziemi, choć zdarza się, że są znacznie oddalone od zbiorników wodnych i zakładane np. w lesie. Kaczka wyścieła gniazdo własnym puchem, a następnie składa 8 – 11 jaj, które wysiaduje 21 – 23 dni. W przypadku utraty pierwszego lęgu, cyraneczki mogą ponownie składać jaja.

W czasie wysiadywania jaj, w razie niebezpieczeństwa lub zakłócenia spokoju, kaczka odlatuje dopiero w ostatniej chwili. Samiec w tym czasie znajduje się na wodzie w pobliżu gniazda

Pisklęta są zagniazdownikami. Bardzo szybko opuszczają gniazda i przenoszą się na wodę. Początkowo ukrywają się w sitowiach i przybrzeżnej roślinności. Potomstwem opiekuje się wyłącznie samica, która prowadzi kaczęta od razu po obeschnięciu nad wodę. W pierwszych dniach po wykluciu wraca z nimi do gniazda dla odpoczynku. Pisklęta w puchu są bardzo podobne do młodych kaczki krzyżówki, choć są mniejsze i mają ciemny pasek pod okiem. Po około 6 tygodniach zaczynają pierwsze loty. Dojrzałość płciową osiągają po roku.

Właśnie lot jest ważną cechą odróżniającą ją od innych kaczek. Jeżeli nad twoja głową przeleciała kaczka, a ty nie zdążyłeś się nawet schylić, to bardzo duża szansa, że była to właśnie cyraneczka, która w locie bez większego problemu osiąga szybkość ponad stu kilometrów na godzinę.

Żywią się roślinnością wodną, larwami i mięczakami.  Najczęściej stanowią go ślimaki, larwy oraz rośliny, które kaczka pobiera głównie z dna. Za smakołykami w postaci pijawek potrafi dość głęboko nurkować.

Niestety ptaki te są bardzo podatne na choroby wywoływane nadmierna eutrofizacja naszych akwenów, co sprzyja namnożeniu się wielu beztlenowców, będących przyczyna kaczych chorób.

Z końcem lata i na jesieni cyraneczki zbierają się w stada, które liczą tysiące osobników. Na zimowiska odlatują od września do listopada. Część zimuje w naszym kraju. Zimy znoszą dobrze, lecz muszą mieć dostęp do wody.

Polowanie jest możliwe od 15 sierpnia do 21 grudnia

Na polowaniach używa się bałwanków lub krekuchy. Dobrze jest mieć aportera.

Broń gładkolufowa – śrut o średnicy 2,25 mm – 2,5  mm (nr 7 – 6)

Strzelone kaczki dobrze jest szybko wykulkować i przenosić w trokach.

Fot: huntertools.pl