Gęś Gęgawa

W Polsce to jedyny lęgowy gatunek gęsi.

Występuje najliczniej na terenach zachodniej i północno – wschodniej części kraju. To gatunek wędrowny, ale w Polsce i wyprowadza lęgi, i zimuje na zachodzie kraju.

Biotop – jeziora z trzcinami w strefie brzegowej, rozlewiska, podmokłe łąki, zarośnięte ujścia, rozwidlenia i porośnięte doliny rzek, stawy hodowlane i tereny bagienne.

To największe ptaki łowne. Długość do 90 cm, rozpiętość skrzydeł do 180 cm, masa do 4 kg. U tego gatunku nie występuje dymorfizm płciowy.

Upierzenie na grzbiecie ma ciemnoszare z jaśniejszymi poprzecznymi prążkami. Pokrywy skrzydeł, piersi i części podbrzusza jasnoszare. Na piersi i na bokach poprzeczne ciemne prążki. Część ogonowa i obrzeża lotek są białe. Pełne pierzenie ma miejsce latem, ptaki są wówczas nielotami. Wiosła ma pomarańczowe.

Gęś ma całkowicie pomarańczowy dziób z jaśniejszym paznokciem

Po przylocie z zimowisk w marcu lub w kwietniu intensywnie żerują na polach, po czym samica zabiera się do budowy gniazda w trzcinowiskach nad jeziorami, rozlewiskami lub stawami. Gniazdo zbudowane jest na ziemi, z trzcin i gałęzi w miejscu porośniętym szuwarami, tak aby w czasie lęgów pozostać suche.

Do dobrze przygotowanego gniazda samica składa 5 – 6 jaj i wysiaduje je około 25 – 29 dni. Młode są zagniazdownikami. Po dwóch miesiącach uzyskują pełną zdolność do lotu. Z rodzicami zostają aż do jesieni. Dojrzałość płciową osiągają w trzecim roku życia.

Przyrost naturalny gęsi nie jest zbyt duży. Po pierwsze składane w marcu jaja często przemarzają. Drugą przyczyną jest przystępowanie do rozrodu niewielkiej części populacji (szacuje się, że tylko 20 – 30 proc). Wynika to z późnego dojrzewania osobników. Kolejnym, chyba największym problemem jest niszczenie lęgów przez dziki, drapieżniki i inne ptaki (np. wrony siwe). Ponadto pisklęta atakowane są przez szczupaki.

Niestety gęsi nie powtarzają swoich lęgów

Odżywiają się miękkimi częściami roślin wodnych, kłączami, ale także źdźbłami i ziarnami zbóż.

Za szkody wyrządzone przez gęsi odszkodowanie nie jest przyznawane

Przeloty gęsi na zimowiska obserwujemy od września do listopada, a powroty na miejsca lęgowe w końcu lutego i na początku marca. Dzikie gęsi ciągną w szyku przypominający klin o nierównych ramionach (klucz) i w czasie lotu często gęgają. Na żerowiska przybywają gromadnie tworząc często bardzo liczne stada (tabuny).

Gęgawy są wyjątkowo ostrożne

Orientacyjny wiek gęsi możemy ustalić za pomocą tzw. Bursy Fabrycjusza. To narząd występujący u młodych ptaków do czasu uzyskania dojrzałości (potem uwstecznia się), który znajduje się na końcu części steku (kloaki).

Polowanie

Na gęsi poluje się na ciągach i przelotach (z zasiadki na trasie) oraz na żerowiskach. Prawo zezwala strzelanie do gęsi nie będących w locie.

Broń gładkolufowa, śrut nr 2-0 o średnicy 3,5 mm do 4,0 mm.

Szczególnie ważne jest dobre maskowanie myśliwego, gdyż podejrzane miejsca omijają one szerokim łukiem. Na polowania w przelocie wybiera się dni dżdżyste i pochmurne, kiedy gęsi lecą bardzo nisko.

Najlepsze efekty daje polowanie z wykorzystaniem bałwanków i za pomocą wabika. Koniecznie trzeba mieć dobrego aportera.

Okresy polowań:

  • Od 1 września do 21 grudnia
  • Na terenach województw: zachodniopomorskiego, lubuskiego, wielkopolskiego i dolnośląskiego od 1 września do 31 stycznia

Do siedzących na brzegu gęsi wolno strzelać.

Fot: ptakiozdobne.pl, zwierzetainformacje.pl, 

Zając szarak

W Polsce występuje niemal we wszystkich łowiskach. Mniej liczny tylko na zachodzie kraju.

Jest najpospolitszym przedstawicielem zwierzyny drobnej w Polsce. Zając w języku łowieckim ma mnóstwo innych określeń np: ślepak, śpioch, skotan, wacho, kusy, kot, filip, siwak, korpal, michałek. Zając, który lubi przebywać na polu to poluch. Większość to określenia regionalne.

Choć potrafią przystosować się do życia praktycznie we wszystkich ekosystemach lądowych to najchętniej zasiedlają pola uprawne z różnorodnymi uprawami rolnymi, poprzecinane zakrzewieniami, niewielkimi zadrzewieniami i remizami. Unikają upraw wielohektarowych i jednogatunkowych. To zwierzęta polne i typowi roślinożercy.

Długość do 70 cm, ogon (omyk) około 10 cm, masa 3 – 3,5 kg. Jednakże osobniki z terenów północno-wschodniej Polski są większe i cięższe od zajęcy z innych regionów kraju.

Ubarwienie sierści (turzyca) jest szarobrązowe, po bokach rudawe. Spód ciała i omyk białe, a uszy (słuchy) długie – ich rozmiar przekracza wielkość głowy – na końcach czarno zabarwione, tak jak górna część ogona. Zimą turzyca staje się jaśniejsza i gęstsza. Składa się z dwóch rodzajów włosów: dolnej warstwy, czyli podszycia, którego włosy są  jaśniejsze i gęstsze i górnej warstwy, czyli okrywowej, z włosami dłuższymi, sztywniejszymi, ciemniejszymi na końcach. Całość ubarwienia ma odcień ziemisty i pozwala zającom maskować się przed drapieżnikami.

Głowa jest osadzona na krótkiej, prawie niewidocznej szyi. Oczy (patry, trzeszcze, gały) są osadzone po bokach, co daje zającom szerokie pole widzenia, niemalże 360 stopni. Na końcu pyszczka wyrastają długie włosy czuciowe (strzyże). Czoło zająca to pyrsa.

Tylne nogi (skoki) są prawie dwukrotnie dłuższe od przednich i umożliwiają zwierzętom bardzo szybkie bieganie, a błyskawiczna ucieczka jest dla nich jedynym sposobem obrony przed drapieżnikami. Dobrze zbudowane skoki i wyjątkowo giętki kręgosłup umożliwiają wykonanie zającom gwałtownych zwrotów podczas ucieczki. Jest to bardzo ważna cecha, gdyż nawet bardzo szybkie charty nie są w stanie wykonać tak gwałtownych i szybkich zwrotów. Kluczenie, czyli bieg zwierzyny, podczas którego często zmienia on kierunek, zwalnia lub staje aby zmylić pogoń jest bardzo charakterystyczny dla zająca.

Chybki zając poruszający się wzdłuż linii myśliwych to defilator.

Wiek zajęcy pozyskiwanych na polowaniu poznaje się na podstawie tzw. Znamienia Stroha, czyli zgrubienia występującego na zewnętrznej części kości przedramieniowej przednich skoków zająca. Jest ono widoczne do pierwszego roku życia zwierzęcia, potem zanika. Dlatego też rozróżniamy młodego zająca (żaka) i starego (gacha).

Wiek zająca można ocenić także laboratoryjnie na podstawie masy soczewki ocznej.

Odróżnienie płci żywych zajęcy jest niemożliwe

Dorosły osobnik ma 28 stałych zębów. Przednie siekacze zająca zwane strugami rosną przez całe jego życie.

Wzór zębowy: 2 0 3 3 /  1 0 3 2.

Zające w dogodnych warunkach mogą żyć do 12 lat.

Okres godowy, czyli zajęcze parkoty rozpoczynają się już w styczniu, a przy złych warunkach pogodowych dopiero w lutym i trwają aż do września. Ciąża trwa 40 – 44 dni. Zające rodzą młode (kocą się) trzy do czterech razy w roku.

Ich parkoty są wyjątkowo widowiskowe – w tym czasie zapominają o ostrożności i łatwo je obserwować, nawet z odległości kilku metrów. Samce (koty, gachy) często toczą miedzy sobą zawzięte walki o względy samicy (kocicy). Gonią się po polach (gonitwy weselne), po czym przystają na tylnych skokach i uderzają się przednimi łapami, co przypomina boksowanie. Czasem walki są tak zawzięte, że koty wydzierają sobie wzajemnie turzycę.

U zajęcy występuje zjawisko superfetacji, czyli zjawisko ponownego zapłodnienia samicy w czasie trwania ciąży. W takim przypadku w macicy rozwijają się płody z komórek jajowych pochodzących z dwóch kolejnych cykli owulacyjnych. Oznacza to, że jeszcze przed wykoceniem samica może zajść po raz kolejny w ciążę. Skraca to cykl pomiędzy kolejnymi miotami.

Narodziny młodych (wykoty) odbywają się bezpośrednio na ziemi lub w niewielkim zagłębieniu (kotlince) wyściełanej suchymi trawami. Samica w miocie rodzi 1 – 8 młodych, przy czym pierwsze wiosenne i ostatnie jesienne wykocenia zawsze charakteryzują się mniej licznym potomstwem (1 – 2 młodych). Latem średnia w miocie jest wyższa (od 3 do 5, a czasem nawet 8 młodych).

Młode są dobrze rozwinięte, pokryte turzycą, maja otwarte oczy i po 16 mlecznych zębów. Już w pierwszych dniach mogą opuszczać kotlinkę na kilka metrów, jednak pozostają w jednym miejscu około czterech – pięciu tygodni.

Samica z uwagi na ich bezpieczeństwo bardzo szybko je opuszcza, ale wraca regularnie gdy zapada zmrok, aby je nakarmić. Nie podchodzi bezpośrednio do miejsca zalegania młodych, ale kluczy po polu, przystaje, obserwuje teren (kołkuje), a kiedy znajduje się niedaleko młodych wykonuje skok (kominek), tak aby jej tropy i ślad zapachowy urywał się i nie doprowadził drapieżniki do kotlinki. Młode w tym okresie nie mają żadnego zapachu, w razie niebezpieczeństwa przylegają do ziemi i nieruchomieją.

Samica karmi mlekiem młode do piątego tygodnia, ale już w drugim tygodniu marczaki (młode urodzone wiosną) zaczynają pobierać zielony, naturalny żer. Młode urodzone jesienią nazywane są nazimkami.

Zające dojrzałość płciową osiągają w wieku 7 – 9 miesięcy, ale w parkotach uczestniczą dopiero w następnym roku.

Zające są mało odporne na wszelkie choroby i niekorzystne warunki atmosferyczne. Stąd duża ich śmiertelność. Deszczowa pogoda często niszczy mioty

Na żer wyruszają po zmierzchu, poruszają się bardzo charakterystycznie, w podskokach (kicając). To typowi roślinożercy. Prowadzą zazwyczaj samotny tryb życia, jednakże podczas żerowania często robią to wspólnie i wówczas, na zmianę jeden z nich przysiada na tylnych łapach obserwując teren (słupkuje, kołkuje).

Zając charakteryzuje się bardzo dobrym słychem i wzrokiem. Odgłosy wydawane przez zająca zwane kniazieniem (od tego odgłosu pochodzi potoczna nazwa zająca – knaź) wydaje tylko w sytuacjach, kiedy jest ranny. Inny rodzaj odgłosów, czyli tak zwane muskanie można usłyszeć podczas godów.

Pamiętajmy, iż w okresie zimy zającom podajemy gryzawki i miotełki solne

Polowanie

Poluje się zbiorowo metodą pędzeń.

  • Udział w polowaniu – min. 6 myśliwych.
  • Myśliwi są rozstawieni na linii wzdłuż jednego z boków miotu i na flankach, a naganka jest rozstawiona naprzeciwko tej linii.
  • Na flankach pędzonego miotu można rozstawić nie więcej niż 2 myśliwych.

Nie wolno używać psów podczas polowań na zające

W miot można strzelać do chwili zbliżenia się naganiaczy na odległość 150 metrów, kiedy przekroczona zostanie ta granica strzelać można jedynie poza miot.

Nie strzela się do zajęcy będących bezruchu na terenie polnym

Zabronione jest też polowanie w kotły, na pomyka, czeską ławą, z podjazdu, na zasiadkę.

Polowanie w kotły polegała na tym iż myśliwi wraz z naganiaczami ustawiali się w duże koło i poruszali się do wewnątrz. Strzelane były zające zarówno do wewnątrz jak i na zewnątrz koła, gdy koło na tyle się zmniejszyło, iż strzelanie do wewnątrz stawało się mało bezpieczne myśliwi zatrzymywali się a naganka dalej posuwała do środka koła wypłaszając znajdujące się tam zające.

Na pomyka  – sposób polowania na zające, polegający na tym, że myśliwy idzie przed siebie i strzela do napotkanej zwierzyny.

Polowanie czeską ławą – myśliwi poruszają się naprzód w jednej linii i starają się pozyskać podnoszące się osobniki.

Po strzeleniu zająca (kota) powinno się usunąć z tuszki mocz – wieszając za przednie łapy i naciskać brzuch z góry na dół. Następnie tuszkę pozostawia się zawieszoną przez kilka dni na mrozie. Po tym czasie ściąga się skórkę (osmóża). Tłuszcz zająca nazywany jest skromem, a tłusty zając – skromny.

Okresy polowań:

  • Od 1 listopada do 31 grudnia
  • W drodze odłowu do 15 stycznia

Używa się broni gładkolufowej, jesienią śrut nr 4 o średnicy 3 mm, zimą grubszy, o średnicy 3,5 mm (nr 2).

W 2015 roku zajęcy w Polsce było 708.800 sztuk, w sezonie 2014/2015 upolowano około 15 tys. sztuk.

Fot: zwierzetalowne.pl, psowsta.blogspot.com, kl17slonka.pl

Cyraneczka

W Polsce występuje wszędzie, poza rejonami górskimi. Cyraneczka preferuje mocno porośnięte zbiorniki wodne, stawy i bagienka.

Jest najmniejszą europejską dziką kaczką. Długość ciała około 43 cm, rozpiętość skrzydeł do 65 cm, masa ciała 0,45 kg.

U kaczorów w szacie godowej głowa i część szyi mają ubarwienie kasztanowobrązowe. Od nasady dzioba poprzez oczy, aż po tył głowy ciągną się ciemnoniebieskie plamy z metalicznym połyskiem i białą obwódką. Upierzenie ciała od białego do jasnopopielatego z delikatnymi odcieniami brązu oraz licznymi czarnymi poprzecznymi prążkami i cętkami.

Lusterko u obu płci identyczne, w połowie matowe czarne lub granatowo-czerwone, w połowie zielone z intensywnym metalicznym połyskiem. Z obu stron lusterka biała smuga. Dziób jest czarny, oczy brązowe.

Upierzenie kaczki o wiele skromniejsze i stonowane, ma różne odcienie brązu z ciemniejszymi plamkami przypominającymi rybie łuski. Strona brzuszna popielata. Kaczor w upierzeniu spoczynkowym jest podobny do kaczki.

Przylatują do Polski wiosną – w marcu lub w kwietniu. Dobór partnerów następuje już na zimowisku, a gniazda zakładane są dopiero w maju. Najczęściej lokują je niedaleko wody, na ziemi, wśród traw, sitowia, gęstej roślinności, w niezbyt dużym wgłębieniu w ziemi, choć zdarza się, że są znacznie oddalone od zbiorników wodnych i zakładane np. w lesie. Kaczka wyścieła gniazdo własnym puchem, a następnie składa 8 – 11 jaj, które wysiaduje 21 – 23 dni. W przypadku utraty pierwszego lęgu, cyraneczki mogą ponownie składać jaja.

W czasie wysiadywania jaj, w razie niebezpieczeństwa lub zakłócenia spokoju, kaczka odlatuje dopiero w ostatniej chwili. Samiec w tym czasie znajduje się na wodzie w pobliżu gniazda

Pisklęta są zagniazdownikami. Bardzo szybko opuszczają gniazda i przenoszą się na wodę. Początkowo ukrywają się w sitowiach i przybrzeżnej roślinności. Potomstwem opiekuje się wyłącznie samica, która prowadzi kaczęta od razu po obeschnięciu nad wodę. W pierwszych dniach po wykluciu wraca z nimi do gniazda dla odpoczynku. Pisklęta w puchu są bardzo podobne do młodych kaczki krzyżówki, choć są mniejsze i mają ciemny pasek pod okiem. Po około 6 tygodniach zaczynają pierwsze loty. Dojrzałość płciową osiągają po roku.

Cyraneczka prowadzi skryty tryb życia. Siedząc w wodzie potrafi zerwać się do lotu prawie pionowo, a następnie przejść w lot poziomy

Właśnie lot jest ważną cechą odróżniającą ją od innych kaczek. Jeżeli nad twoja głową przeleciała kaczka, a ty nie zdążyłeś się nawet schylić, to bardzo duża szansa, że była to właśnie cyraneczka, która w locie bez większego problemu osiąga szybkość ponad stu kilometrów na godzinę.

Żywią się roślinnością wodną, larwami i mięczakami.  Najczęściej stanowią go ślimaki, larwy oraz rośliny, które kaczka pobiera głównie z dna. Za smakołykami w postaci pijawek potrafi dość głęboko nurkować.

Niestety ptaki te są bardzo podatne na choroby wywoływane nadmierna eutrofizacja naszych akwenów, co sprzyja namnożeniu się wielu beztlenowców, będących przyczyna kaczych chorób.

Z końcem lata i na jesieni cyraneczki zbierają się w stada, które liczą tysiące osobników. Na zimowiska odlatują od września do listopada. Część zimuje w naszym kraju. Zimy znoszą dobrze, lecz muszą mieć dostęp do wody.

Polowanie jest możliwe od 15 sierpnia do 21 grudnia

Na polowaniach używa się bałwanków lub krekuchy. Dobrze jest mieć aportera.

Broń gładkolufowa – śrut o średnicy 2,25 mm – 2,5  mm (nr 7 – 6)

Strzelone kaczki dobrze jest szybko wykulkować i przenosić w trokach.

Fot: huntertools.pl

Daniel

Daniel podobnie jest gatunkiem nierodzimym. Jego ojczyzną są rejony basenu Morza Śródziemnego oraz Azji Mniejszej. Do Europy sprowadzono daniela na przełomie XVI i XVII wieku jako zwierzę parkowe.

Obecnie w Polsce największe skupiska daniela występują w zachodniej części kraju, choć można go spotkać także na Mazurach.

Daniel jest zwierzęciem szybko akomodującym się w nowym środowisku przez co występuje w różnych środowiskach. W Polsce zasiedla najczęściej bory mieszane z przewagą sosny oraz znacznym udziałem dębów, świerków i buka. Występuje w różnych typach siedliskowych lasów. Jednak idealnym biotopem danieli są niewielkie kompleksy leśne ze znacznym procentem łąk. W sumie nie jest wymagający siedliskowo.

Daniele nie korzystają z kąpieli błotnych jak jelenie, dlatego obecność zbiorników, cieków wodnych czy bagien nie ma dla nich dużego znaczenia

Daniel jest zwierzyną średniej wielkości o krępej – w porównaniu do sarny czy jelenia – budowie ciała, na co wpływa dość masywnie zbudowany tułów oraz krótkie badyle. Długość zwierzęcia dochodzi do 140 cm, wysokość w kłębie ok. 100 cm. Byk ma ciało o masie do 50 kg, łania jest zdecydowanie mniejsza do 35 kg.

Suknia daniela latem zazwyczaj czerwonawo-brunatna lub rudawo-brązowa z biało-żółtymi plamkami, zimą zazwyczaj ciemno-płowa ze zlewającymi się plamkami. Dość częstym zjawiskiem u daniela jest albinizm (białe umaszczenie sukni) jak i melanizm (czarne ubarwienie sukni), które są powodem chowu wsobnego (hodowla w pokrewieństwie). Daniele charakteryzują się największą różnorodnością sukni zazwyczaj ubarwienie jest we wszystkich odcieniach brązu.

Brzuch i wewnętrzne strony badyli zdecydowanie jaśniejsze. Na grzbiecie dobrze widoczna ciemna pręga. Lustro jest białe z ciemniejszą obwódką. Kwiat dość długi 20-25 cm, dobrze widoczny, od spodu biały, na zewnątrz czarny. Daniel zmienia suknie dwa razy w roku – na przełomie maja i czerwca oraz w październiku.

Szpile na badylach ulokowane jeszcze wyżej niż u jelenia, dlatego nawet w tropie gonnym daniel nie pozostawia ich odcisków.

Byki co roku nakładają poroże, które może przybierać formę badyli lub łopat z zatokami i wyrastającymi palczasto sękami. W zależności od formy poroża nazywać go można:

  • Badylarzem
  • Łyżkarzem
  • Półłopataczem
  • Łopataczem

Pierwsze poroże wyrasta u młodych byków w drugim roku życia, najczęściej w formie szpiczaka, ale bez róży. W kolejnych latach poroże osadzone na możdżeniach ma już widoczną różę, oczniak i opierak, a tyka na końcu może ulegać spłaszczeniu tworząc tzw. łyżkę. Są to początki formowania się łopat, które w kolejnych latach rozwijają się do coraz większych rozmiarów.

Byki w 3 roku życia, nakładają swoje drugie poroże, które przyjmuje zazwyczaj formę szóstaka, ósmaka lub dziesiątaka z oczniakiem, opierakiem oraz mniej lub bardziej rozszczepionym grotem lub widlicą. Odnogi znajdujące się w górnej części tyki często wykazują już stasiemcenia. Byka daniela z taką formą poroża nazywamy łyżkarzem.

W 4 roku życia byki nakładają podobne poroże jak w roku poprzednim, ale jego masa jest zdecydowanie większa. Stasiemcenie nad opierakami przybiera kształt małej łopaty z niewielkimi sękami oraz czasami z zaczątkiem ostrogi. Mocne, przyszłościowe byki daniela w tym wieku mogą nawet nałożyć poroże łopatacza, jednak łopata osadzona będzie wysoko nad opierakami. Łopata takich byków jest krótka, z wyraźnymi sękami oraz niewielką ostrogą, a byka  z taką formą poroża nazywamy półłopataczem.

Od 5-6 roku życia byki nasadzają coraz większe łopaty. Kulminacja rozwoju poroża w polskich warunkach przypada na 8-11 rok życia. Po okresie kulminacji następuje dość szybkie uwstecznianie się łopat. Poroże staje się coraz krótsze, maleje powierzchnia łopat oraz ilość sęków, mocno skraca się oczniak, a także często zanika opierak.

Poroże zrzucane jest wiosną, w kwietniu i w maju. Nowe wycierane jest na przełomie sierpnia i września. Jak to zazwyczaj bywa u jeleniowatych, najwcześniej wycierają łopaty stare byki, natomiast najpóźniej młode osobniki. Podobnie jak z wycieraniem, najpierw zrzucają poroże stare byki, a później młode samce.

Daniel ma łącznie 32 zęby. Wzór zębowy 0 0 3 3 / 3 1 3 3. Po uzębieniu można ustalić wiek odstrzelonej zwierzyny.

Zwierzę ma bardzo dobry słuch, wzrok i doskonale wietrzy. W razie zagrożenia ucieka w charakterystyczny sposób, trzymając łeb i kwiat uniesione prosto do góry, a od podłoża odbija się równocześnie czterema badylami. Daniel wydaje kilka różnych dźwięków – łania beczeniem porozumiewa się z cielęciem, te zaś odzywają się piskiem. Czasem też wydaje głos podobny do miauczenia. W momentach zagrożenia z kolei wydaje wysokiego tonu bek. Byk natomiast w czasie bekowiska wydaje głos przypominający zgrzytliwe chrapanie.

Daniel jest zwierzęciem pobierającym pokarm mieszany z przewagą traw. Generalnie preferuje pokarm „miękki”. W okresie wiosenno-letnim ważną rolę w diecie ogrywają liście oraz pędy drzew i krzewów, natomiast w okresie jesienno-zimowym daniel zgryza pędy roślin iglastych. Do najchętniej zjadanych należą dzika jabłoń, jesion, buk, brzoza. Przysmakiem daniela są wszelkie owoce leśne – jagody, jeżyny, a także kasztany czy żołędzie. Nie gardzi także płodami rolnymi.

Ruja danieli, zwana bekowiskiem, rozpoczyna się w połowie października i trwa do początki listopada, niekiedy przedłuża się nawet do grudnia.

Przed okresem godowym byki wygrzebują w ziemi kilka dołków rujowych, tzw. kołysek o średnicy około 3 metrów usytuowanych niedaleko siebie. To w nich następuje krycie łań i odpoczynek byków po kopulacji. Byki oddają mocz do dołków rujowych i wydzielają specyficzny zapach przywabiający łanie.

U danieli znane są dwa zachowania godowe:

  • Byk gromadzi chmarę łań, której pilnuje przed innymi bykami. Cielaki i młode byki nie biorące udziału w bekowisku trzymają się w osobnych chmarach.
  • Byki strzegą własnych terytoriów i oczekują na łanie, które odwiedzają terytoria różnych byków i same wybierają kandydatów do godów.

Daniele często walczą ze sobą o terytoria lub względy łań. Po bekowisku samce zaszywają się w swoich ostojach i intensywnie żerują, a łanie wracają do swoich chmar.

Łania osiąga dojrzałość płciową w drugim roku życia, pierwsze cielę rodzą zatem w trzecim roku życia. Ciąża u daniela trwa ok 7-8 miesięcy (225 – 230 dni). Jedno bądź dwa cielęta, bardzo rzadko trzy cielęta przychodzą na świat w czerwcu. Po około tygodniu młode mogą swobodnie podążać za samicą, która wraca z nimi do chmary. Okres laktacji trwa do następnej rui samicy – ok. 4 miesięcy. Zdarza się, że młode karmione są nawet do grudnia.

Daniel żyje w chmarach średniej wielkości. Można zaobserwować następujące typy chmar:

  • łań z młodzieżą,
  • męski byków,
  • mieszany,
  • młodzieży.

Ugrupowania rodzinne łączą się w większe chmary składające się z łań, ich potomstwa z bieżącego oraz poprzedniego roku oraz samotnych łań – co jest podstawowym zgrupowaniem w okresie pomiędzy bekowiskiem a cieleniem się łań. Areał chmar byków jest mniejszy i ograniczony do terenu dobrze osłoniętego (bezpiecznego), w porównaniu z większym areałem chmar łań i młodzieży, obejmujących więcej powierzchni otwartych. Zachowanie terytorium ogranicza się do samców podczas rui i samic w okresie wycieleń.

W ciągu roku chmary prowadzi licówka, w czasie bekowiska stadu przewodzi byk stadny, który odgania chłysty i półciołki (młode byki przebywające w czasie bekowiska w pobliżu chmary).

Co ciekawe, daniel w odróżnieniu od pozostałych jeleniowatych prowadzi dzienny tryb życia. Jest mało płochliwy i ciekawski.

Szczyt rozwoju fizycznego daniela następuje około 7-go roku życia.

Do polowań na daniele używać się powinno broni gwintowanej i myśliwskiej amunicji półpłaszczowej o energii pocisku nie mniejszej niż 2.000 J w odległości 100 metrów od wylotu lufy. Taką energię mają pociski kalibru .243 Winchester i większe. Wolno także używać broni gładko lufowej i amunicji kulowej, ale w takim przypadku maksymalna odległość strzału ograniczona jest do maksymalnie 40 metrów.

Według GUS w 2015 roku populacja danieli w Polsce wynosiła 27.542 sztuki.

Fot: Internet