Kategoria: Informacje ogólne

Broń śrutowa

Długa broń palna składająca się z dwóch niegwintowanych luf biegnących równolegle obok siebie, z identycznymi komorami nabojowymi, w tym samym kalibrze, lecz z różnymi czokami (końcowe zwężenie lufy, które powoduje skupienie śrutu).

Głównie do polowań na zwierzynę drobną – najczęściej do ptactwa łownego. Broń ma znaczny obszar rażenia śrutem, co wywołuje dość duże obrażenia. Dobrze strzela się z niej do rzutków.

Po oddaniu dwóch strzałów wymaga przeładowania.

Lufy zlokalizowane są w baskili, ryglowane tzw. kluczem. Mogą być umieszczane poziomo – wówczas mamy do czynienia z dubeltówką horyzontalną lub jedna na drugą – wówczas taka dubeltówka zwana jest bockiem lub nadlufką.

Rozróżnia się dubeltówki z kurkami zewnętrznymi i wewnętrznymi (bezkurkowa).

Z tej broni można strzelać śrutem albo myśliwskim nabojem kulowym przeznaczonym do strzelania z broni o lufach gładkich, zwanych Beneką (typu W-8 lub typu dzik).

Na polskim rynku najczęściej broń o kalibrach 12 i 16, rzadziej 20.

Kaliber broni śrutowej oznacza ilość kul ołowianych o jednakowej średnicy lufy jaką można odlać z jednego funta angielskiego ołowiu.

Tak na przykład dla kalibru dwanaście można odlać dwanaście kul, a dla szesnastki szesnaście. Lufa kalibru 12 ma większą średnice nominalną niż lufa kalibru 16.

Przykładowy kaliber śrutowy 12/70 – mówi nam o:

• Liczbie pocisków zgodnie z wytłumaczeniem powyżej.
• Drugi parametru to maksymalna długość komory nabojowej.

Prawidłowy dobór jest kwestią niezwykle istotną, trzeba bowiem pamiętać, że im większa średnica śrucin w ładunku tym ich tam mniej, a tym samym mniejsze pokrycie celu. Skuteczniejszy strzał to często jednoczesne trafienie kilkoma mniejszymi śrucinami. Oczywiście skuteczność strzału zależy także od odległości z jakiej strzelamy.

Wielkość śrutu jest wyrażona przez liczby od trzech zer (000) do numeru 8. Im większy numer, tym mniejszy śrut. Najgrubszy dopuszczalny prawnie w Polsce ma wymiar 4,5 mm, najmniejszy 2 mm.

W Polsce zabronione jest stosowanie tzw. loftek, czyli śrutu o średnicy większej niż 4,5 mm. Większość ładunku śrutowego mieści się w przedziale wagowym 23 – 40 gram.

Śrut może być ołowiowy lub bezołowiowy (stop wielu metali).

Fot: grubykaliber.pl

Myśliwska broń palna musi spełniać w Polsce następujące kryteria:

• przy maksymalnym załadowaniu można z niej oddać najwyżej sześć pojedynczych strzałów,
• magazynek broni samopowtarzalnej może zawierać co najwyżej dwa naboje,
• energia pocisku w odległości 100 m od lufy musi wynosić nie mniej niż 1.000 J,
• nie może to być broń krótka, tj. pistolety i rewolwery, choć naboje niektórych (zwłaszcza rewolwerów) z nich spełniają osiągi energetyczne.

Popularna nazwa ciężkich pocisków monolitycznych przystosowanych do wystrzeliwania z broni gładkolufowej.

Są to ciężkie pociski, o dużej sile rażenia, wykorzystywane do strzelania do zwierzyny grubej (głównie dzików). Niesiona przez wystrzelony pocisk energia ok. 1500 – 1700 J oddana przy dużej masie własnej pocisku i przy małej prędkości czyni go zadziwiająco skutecznym i odpornym na przeszkody terenowe. Znane są przypadki skutecznego trafienia po uprzednim przestrzeleniu drzewa grubości ludzkiej ręki.

W tych pociskach zamiast ładunku śrutowego znajduje się jednolita kula, a nabój od góry nie jest zabezpieczony zatyczką. Kule mogą być ołowiane (z różnymi domieszkami) lub metalowe w plastykowej osłonie. Nie mają płaszcza z innego metalu. Skośne bruzdy na ściankach pocisku Brenneke ułatwiają jego przejście przez czok lufy. Żebra pomiędzy bruzdami zostają w czoku spłaszczone, zmniejszając kaliber pocisku (a zatem i tarcie) i umożliwiając mu opuszczenie lufy.

Skuteczność rażenia zwierza na polowaniu w zasadzie nie podlega dyskusji. Podstawowy problem leży w celności brenek.

Zatem niestety breneka ma istotne wady:

• Jest mało precyzyjny, więc jest raczej stosowany na krótkich dystansach – nie więcej niż 40 metrów.
• Niestety ma duży zasięg, bo nawet do 2.000 metrów, co przy kiepskiej celności czyni go bardzo niebezpiecznym.
• Ma duże skłonności do rykoszetowania co dodatkowo zmusza do rozwagi przy użytkowaniu tej amunicji.

Pociski tego typu mają także zastosowanie militarne, np. do odstrzeliwania zawiasów w drzwiach. Ponadto używa się ich w niektórych krajach jako ładunek strzelb policyjnych przy tłumieniu zamieszek ulicznych, co przy średnich dystansach (z powodu stosunkowej nieforemności – spłaszczony czubek – prędkość jest bardzo szybko wytracana) pozwala zastąpić groźniejszy w skutkach karabin. Z drugiej strony, ze względu na dużą masę tego pocisku (a zatem i pęd) po jego wystrzeleniu, trafienie nim niesie duże prawdopodobieństwo wystąpienia poważnych obrażeń wewnętrznych (pocisk jest pełny i nie deformuje się łatwo po uderzeniu w cel, więc ma o wiele większą zdolność penetracji).

Pociski zostały zaprojektowane w 1898 roku. Nazwa wywodzi się od twórcy, niemieckiego konstruktora broni i amunicji Wilhelma Brenneke.