Dubeltówka

Broń śrutowa

Długa broń palna składająca się z dwóch niegwintowanych luf biegnących równolegle obok siebie, z identycznymi komorami nabojowymi, w tym samym kalibrze, lecz z różnymi czokami (końcowe zwężenie lufy, które powoduje skupienie śrutu).

Głównie do polowań na zwierzynę drobną – najczęściej do ptactwa łownego. Broń ma znaczny obszar rażenia śrutem, co wywołuje dość duże obrażenia. Dobrze strzela się z niej do rzutków.

Po oddaniu dwóch strzałów wymaga przeładowania.

Lufy zlokalizowane są w baskili, ryglowane tzw. kluczem. Mogą być umieszczane poziomo – wówczas mamy do czynienia z dubeltówką horyzontalną lub jedna na drugą – wówczas taka dubeltówka zwana jest bockiem lub nadlufką.

Rozróżnia się dubeltówki z kurkami zewnętrznymi i wewnętrznymi (bezkurkowa).

Z tej broni można strzelać śrutem albo myśliwskim nabojem kulowym przeznaczonym do strzelania z broni o lufach gładkich, zwanych Beneką (typu W-8 lub typu dzik).

Na polskim rynku najczęściej broń o kalibrach 12 i 16, rzadziej 20.

Budowa wewnętrzna lufy kulowej

Lufy do broni kulowej wykonywane są ze specjalnych stopów stali. Musi ona bowiem wytrzymywać duże ciśnienie gazów prochowych i nie może ulegać zmianom fizykochemicznym podczas strzelania.

Lufy broni kulowej mają długość 51 – 65 cm. Broń o dłuższych lufach daje możliwość większego wykorzystania gazów spalanego prochu, a to daje większą szybkość początkową pocisku, a także ułatwia bardziej precyzyjne wycelowanie przez szczerbinkę i muszkę, przy dłuższej linii celowania.

Na przewód lufy składa się:

  • Komora nabojowa
  • Stożek przejściowy
  • Część gwintowana

Komora nabojowa – to tylna część przewodu lufy, gdzie mieści się łuska z materiałem miotającym przed strzałem. W przekroju to najczęściej kilka stożków o średnicy większej od kalibru lufy – główny, oporowy i prowadnica. Odpowiednio uformowana komora w kształcie stożków ułatwia załadowanie i rozładowanie broni (wyciąganie łuski). Komora nabojowa ze względu na przenoszenie w momencie strzału najwyższych ciśnień ma zazwyczaj grubsze ścianki niż reszta lufy.

Stożek przejściowy to odcinek, która łączy komorę z częścią prowadzącą przewodu lufy. 

Część gwintowana to najdłuższa część przewodu lufy, w której wyróżniamy tzw. pola i bruzdy tworzące gwintowanie. Gwintowanie nadaje przesuwającemu się w lufie pociskowi ruch obrotowy, co sprawia, że jego trajektoria po opuszczeniu lufy jest powtarzalna, bardziej stabilna, a tym samym możliwe jest bardzo precyzyjne strzelanie. Bruzdy mogą mieć różny przekrój poprzeczny, różne szerokości i wysokości. Skok gwintu różni się od rodzaju broni (kalibru, długości używanych pocisków i twardości płaszcza pocisku) oraz producenta.

Jak dopasować strzelbę?

Fot: astroclassic.pl

Długość kolby można ustalić stawiając kolbę na ramieniu (zgiętym w łokciu pod kątem 90 stopni) tak, aby stopka znajdowała się na ścięgnach. W takim układzie palec wskazujący powinien swobodnie i wygodnie dosięgać spustu. Za długa osada powoduje górowanie strzałów, zbyt krótka – zaniżanie.

Jeżeli zimą strzelamy w grubych ubraniach – należy skorygować długość kolby, przez wyjęcie dystansera lub założenie cieńszej stopki.

Pochylenie kolby powoduje, ze jest ona odczuwalnie niższa lub wyższa. Jeżeli złożymy się do strzału szybko (intuicyjnie) i widzimy szynę celowniczą oraz muszkę poprawnie, to osada jest dobrze dobrana. Jeżeli jednak muszka jest zasłonięta szyną – kolba jest za niska. Analogicznie, jeśli widzimy szynę zbyt z góry – kolba jest za wysoka.

U osób o długiej szyi pomocna może być baka. Nie powoduje ona (w przeciwieństwie do pochylenia całej kolby) podniesienia stopki, czyli przesunięcia punktu podparcia broni, a pozwala na wygodne ułożenie broni.

Odchylenie kolby od pionu trzeba uzależnić od budowy strzelca. Największe znaczenie ma budowa anatomiczna klatki piersiowej i obojczyka. Zasada jest tu prosta. Po wygodnym ułożeniu stopki kolby w „dołku strzeleckim” szyna celownicza musi zachowywać pion i poziom. Nie może być przechylona na bok.

Awantaż jest odchyleniem kolby w bok (lewy lub prawy). Służy do kompensacji budowy klatki piersiowej, ułożenia głowy (w tym rozstawu oczu), szczupłości twarzy, oka z którego strzelamy i wielu innych parametrów, które sumarycznie składają się na odległość punktu przyłożenia broni od linii wzroku. Awantaż ma zapewnić znalezienie się szyny celowniczej przed okiem.

Logicznie dobór awantażu polega na tym, żeby bez pochylania głowy do broni, móc oprzeć wygodnie policzek i widzieć szynę celowniczą i muszkę przed okiem, którym celujemy.

Źródło: omnisarma.pl

Jakiej wagi powinna być nasza strzelba?

Fot: bronuzywana.pl

Masa broni powinna być dobierana do masy ciała z uwzględnieniem odrzutu jaki powoduje konkretna broń i amunicja.

Silna amunicja wymusza konieczność wyboru cięższej broni – tylko wówczas strzał nie będzie powodował dużego dyskomfortu i da możliwość oddania drugiego celnego strzału. Jednakże musimy pamiętać, iż zbyt ciężka broń powoduje problem przy polowaniach pędzonych, gdzie jednak lepiej sprawdzają się strzelby lżejsze.

Przy wyborze masy broni istnieje zasada 100-krotności. Jeżeli strzelamy ładunkami śrutu (kulą) o masie 32 g to masa broni powinna wynosić 3,2 kg.