Fot: fotmann.galeria.ekologia.pl
To samiec zwierzyny płowej o wyraźnie zniekształconym porożu.
Nazwa, podobnie jak całe słownictwo gwary myśliwskiej powstało w okresie średniowiecza, gdy polowanie było integralną częścią ludzkiego życia i miało o wiele większe znaczenie niż dziś.
Myłkus pochodzi najprawdopodobniej od staropolskiego „myłka” czyli po prostu od „pomyłka”. Inaczej, tłumacząc dosłownie jest to „pomylony jeleń” – nieprawidłowy, inny niż normalny. W skutek tworzenia skrótów myślowych, neologizmów itd – zrodził się „myłkus”, czyli „myleniec” a po naszemu – „pomyleniec”.
Naszych przodków nie obchodziła za bardzo kondycja jeleni i ich poroża, które były po prostu pozyskanym materiałem produkcyjnym. Tradycja trofeów z poroża to raczej XVIII – XIX wiek. Wcześniej to był po prostu materiał na guziki, oprawy broni, do ozdoby przedmiotów i ich wytwarzania. Nikt by nie marnował dość cennego materiału na wieszanie na ścianie. Natomiast byli bardzo wrażliwi na odstępstwa od normy. I wszystkie takie przypadki starali się określać w swoim słownictwie.
Fot: fotopuchalski.pl
Poroże myłkusa przyjmuje rozmaite formy m.in:
- szydlarza – tyki w kształcie ostrego szydła, bez odnóg (jest to często forma poroża wstecznego),
- korkociągu – tyki skręcone na kształt sprężyny, wiecznego widłaka – trwała właściwość organizmu na skutek zdegenerowania,
- perukarza – całkowity brak tyk, natomiast w ich miejscu jest duża, gruba, porowata narośl, której kozioł nie zrzuca (jest ona stale pokryta scypułą). Peruka jest naroślą na górze głowy pomiędzy uszami albo rozlewającą się w dół głowy,
- baranich rogów,
- jednotykowość i wielotykowość.
Przyczyny zniekształcenia poroża mogą być bardzo różne:
- pasożyty skóry, płuc, żołądka, jelit lub wątroby,
- zaburzenia w gospodarce wapnem w okresie wzrostu poroża,
- brak hormonów na skutek uszkodzenia jąder (na skutek choroby lub uszkodzenia),
- zakłócenia przemiany materii,
- mechaniczne uszkodzenia w czasie wzrostu poroża (uszkodzenia możdżenia czy czaszki),
- odmrożenia parostków w scypule,
- zła jakością pokarmu w czasie zimy (czyli w czasie budowy poroża) lub w czasie przewlekłych chorób, nawet tych pasożytniczych.
