Popularna nazwa ciężkich pocisków monolitycznych przystosowanych do wystrzeliwania z broni gładkolufowej.
Są to ciężkie pociski, o dużej sile rażenia, wykorzystywane do strzelania do zwierzyny grubej (głównie dzików). Niesiona przez wystrzelony pocisk energia ok. 1500 – 1700 J oddana przy dużej masie własnej pocisku i przy małej prędkości czyni go zadziwiająco skutecznym i odpornym na przeszkody terenowe. Znane są przypadki skutecznego trafienia po uprzednim przestrzeleniu drzewa grubości ludzkiej ręki.
W tych pociskach zamiast ładunku śrutowego znajduje się jednolita kula, a nabój od góry nie jest zabezpieczony zatyczką. Kule mogą być ołowiane (z różnymi domieszkami) lub metalowe w plastykowej osłonie. Nie mają płaszcza z innego metalu. Skośne bruzdy na ściankach pocisku Brenneke ułatwiają jego przejście przez czok lufy. Żebra pomiędzy bruzdami zostają w czoku spłaszczone, zmniejszając kaliber pocisku (a zatem i tarcie) i umożliwiając mu opuszczenie lufy.
Skuteczność rażenia zwierza na polowaniu w zasadzie nie podlega dyskusji. Podstawowy problem leży w celności brenek.
Zatem niestety breneka ma istotne wady:
- Jest mało precyzyjny, więc jest raczej stosowany na krótkich dystansach – nie więcej niż 40 metrów.
- Niestety ma duży zasięg, bo nawet do 2.000 metrów, co przy kiepskiej celności czyni go bardzo niebezpiecznym.
- Ma duże skłonności do rykoszetowania co dodatkowo zmusza do rozwagi przy użytkowaniu tej amunicji.
Pociski tego typu mają także zastosowanie militarne, np. do odstrzeliwania zawiasów w drzwiach. Ponadto używa się ich w niektórych krajach jako ładunek strzelb policyjnych przy tłumieniu zamieszek ulicznych, co przy średnich dystansach (z powodu stosunkowej nieforemności – spłaszczony czubek – prędkość jest bardzo szybko wytracana) pozwala zastąpić groźniejszy w skutkach karabin. Z drugiej strony, ze względu na dużą masę tego pocisku (a zatem i pęd) po jego wystrzeleniu, trafienie nim niesie duże prawdopodobieństwo wystąpienia poważnych obrażeń wewnętrznych (pocisk jest pełny i nie deformuje się łatwo po uderzeniu w cel, więc ma o wiele większą zdolność penetracji).
Pociski zostały zaprojektowane w 1898 roku. Nazwa wywodzi się od twórcy, niemieckiego konstruktora broni i amunicji Wilhelma Brenneke.