Inna nazwa: Jaźwiec
Borsuki zamieszkują cały kontynent europejski z wyjątkiem najmroźniejszych, najdalej wysuniętych na północ części Skandynawii. W Polsce na terenie niemal całego kraju.
Zamieszkuje tereny leśne, ale również remizy śródpolne i zarośla. Preferuje lasy liściaste i młodniki. Nie są jednak wymagające i potrafią osiedlać się w każdych warunkach.
Długość do 80 cm, ogon około 15 cm. Wysokość 30 cm, waży 10 – 12 kg, a bezpośrednio przed hibernacją zimową 15 kg. Zwierzę może żyć 10 lat, ale przeciętna długość życia wynosi 2 lata.
Głowa szpiczasta, biała, z dwoma czarnymi, podłużnymi pasami biegnącymi od nosa (wietrznik), przez oczy i uszy, aż na tył głowy. Okryw włosowy tworzą długie, sztywne włosy, na zewnątrz jasnoszare, dolna ich warstwa zdecydowanie ciemniejsza. Ogólnie odcień ich futra ma odcień srebrzystoszary, spód ciała i nogi czarne. Na przednich łapach potężne pazury, umożliwiające borsukowi kopanie rozległych nor.
Tropy – wyraźne odciski poduszek, pięciu palców i długich pazurów.
To największy przedstawiciel rodziny łasicowatych.
Jego wzór zębowy: 3 1 4 1 / 3 1 4 2. Dorosły osobnik ma 38 zębów.
Zwierzęta mają bardzo dobry słuch i węch, słabszy wzrok. Na dolnej części ogona umieszczony jest narząd zapachowy, a w okolicach odbytu dwa gruczoły zapachowe, dzięki którym borsuki oznaczają własny teren oraz w okresie rui siebie nawzajem.
Cieczka w lipcu i sierpniu, może jednak zacząć się wcześniej i później skończyć. W początkowym etapie ciąży płód nie rozwija się – zachodzi wówczas zjawisko ciąży przedłużonej.
W marcu lub kwietniu samica rodzi od 2 do 6 szczeniąt. Są one mało rozwinięte, całkowicie białe, bez sierści, mają zarośnięte małżowiny uszne, są ślepe przez pierwsze 3 – 4 tygodnie i całkowicie zależne od matki, która karmi je mlekiem przez dwa miesiące. Po tym okresie zaczynają wychodzić na zewnątrz z nory i przyjmować stały pokarm, chociaż ciągle (aż do 4 miesiąca) są dokarmiane mlekiem. Dojrzałość płciową osiągają w drugim roku życia.
Borsuki nie zapadają w typowy sen zimowy. To raczej stan hibernacji podczas największych mrozów (w Polsce od grudnia do marca). W czasie ocieplenia budzą się i wychodzą na żer.
Aktywny głównie nocą, wychodzi na łowy wieczorem. Jest wszystkożerny: myszy, ślimaki, owady, larwy, jaja, pisklęta, drobne ssaki, kłącza, bulwy, owoce, nasiona, jagody, a nawet padlina.
Porusza się wolno i flegmatycznie, ale potrafi szybko biegać.
Ich jamy są bardzo rozległe. Borsuki często przeganiają lisy i zajmują ich nory, ale też potrafią współżyć z rodziną lisów i innymi borsukami.
Jesienią znoszą (włóczą) do gniazd suche liście, trawy i mech do wyściełania komory gniazdowej.
Polowanie
Polować na nie można indywidualnie i zbiorowo. Najczęściej z zasiadki lub z norowcami. Jako, że są drapieżnikami także przy nęcisku.
Okresy polowań:
- Od 1 wrzesień do 30 listopad
- na terenach obwodów łowieckich, w których występuje głuszec lub cietrzew – na borsuki polujemy przez cały rok;
Broń do polowań na borsuki:
- o lufach gwintowanych – sztucer, ekspres, kniejówka, dryling – myśliwska amunicja półpłaszczowa o energii pocisku nie mniejszej niż 1.000 J w odległości 100 m od wylotu lufy. Do polowań z bronią gwintowaną wystarczą kalibry do 5,6 mm i amunicja pełno płaszczowa, chociaż można używać większych kalibrów.
- Gładkolufowa – jednorurka, dubeltówka, bok, dryling, kniejówka – amunicja śrutowa, ze śrutem o średnicy do 4,5 mm. Wystarczający do polowań w zimie jest śrut nr 0 o średnicy 4 mm.
Wystarczą uprawnienia podstawowe.
Trofeum stanowi futro, czaszka, kęsy, pęczki włosów czuciowych. Nie je się mięsa borsuka. Sadło uważane jest za panaceum na różne dolegliwości oraz do konserwowania skórzanych butów, gdyż nie przepuszcza wilgoci. Długie włosy z sierści borsuczej wykorzystywane są do produkcji pędzli do golenia.